Jarðarferðin hjá Hank Williams, í Montgomery, Alabama, í 1953.

Hank Williams

Staðfesting av deyða Hank Williams

Sum eg greiddi frá um seinasta biltúrin hjá HW, so bleiv staðfest, at Hiram ”Hank” Williams, doyði kl.7.00 um morgunin tann 1. januar 1953, á Oak Hill Hospital, í West Virginia, og at Hank tá hevði verið deyður í umleið 6 tímar. Tað var italiumaðurin, Dr.Diego Nunnari, sum gjørdi kanningina.

Seinastu tímarnir hjá HW

Møguliga var Hank deyður, tá ið teir bóru hann av hotellinum í Knoxwill 8 tímar frammanundan, ella tá ið Hank 6 tímar frammanundan, sat í bilinum uttanfyri

dómhúsið í Rutladge. Ímeðan hetta fór fram, varð Carr, ungi bilførðarin, førdur fyri ein dómara, fyri skilaleysa koyring.

  

                        Joe Tyree                           

Kl.9.00 um morgunin bleiv ringt til Joe Tyree, ið átti ”Tyree Funural Home”,

sum lá beint yvir av Oak Hill Hospital. Líkið av Hank bleiv nú flutt yvir um

gøtuna av Joe Tyree.

Líkskoðan bleiv  gjørd har. 6 borgarar í Oak Hill vórðu tilnevndir at skoða líkið

av Hank Williams. Lagt var til merkis, at nálarhol vóru á báðum ørmunum, og ein stór

skeina var á høvdinum. Eisini var umráðið við rørarnar violett blátt. Tað hevði

verið sparkað í umráðið.

Møguliga var hesin løstur komin  kvøldið fyri hann skuldi fara avstað

á sína konsertferð. Hann hevði verið inni á einari drykkjustovu  í

Montgomery, og har var hann komin í bardaga við ein skylmann hjá Bobby Jett. Bobby Jett var við barn, og Hank Williams  var pápi at barninum.

Í samband við líkskurð, var neyðugt at fara til eitt universitets hospital, ið lá har um vegir, fyri at fáa hendur á einum skurðlækna. Farið var til býin  ”Beckley”, og skurðlæknin,

sum bleiv sendur til at gerða líkskurðin av Hank í Oak Hill, var ein russi,

Dr.Ivan Malinin. Hann var undir útbúgving í USA, og dugdi líti av enskum.

Blóð bleiv tappað upp í eitt lítið glas við korkproppi, og partar av vitalu gøgnunum

blivu koyrd í posar, pakkað og send til býðin Charleston til nærri kanningar.

Sami býður sum Hank skuldi havt spælt til eina konsert í, bert 12 tímar frammanundan..

So sannast má Føroyska orðafelli ”Ongin veit á morgni at siga, hvar hann á kvøldi gistir”. Hank hevði fyri 24 tímun síðani sovið sín søta svøvn, á einum hotellkamari í býnum Birmigham í Alabama. Nú lá hann sum lík, á einari líkstovu í Oak Hill, í West Virginia.

Burdett´s Pure Oil Gas Station

Ungi bilførarin hjá HW

Tá ið tann bert 17 ára gamli Charles Carr, sum hevði verði bilførari hjá Hank,

fær at vita, at Hank er deyður, verður hann so skelkaður, at hann ikki torir at ringja til mammu Hank, Lillie Stone, og siga henni frá støðuni. Tað vóru bert 12 tímar  síðani, at hann hevði tosa við hana og greitt hennin frá, at Hank var dottin,  hevði smekka høvdið í ein borðkant á hotellkamarinum  og var illa fyri. Hann var farin at hista ógvusliga, og lá i songini og ringdi seg av pínu.

Lillie hevið tá fingið ein lækna til at koma á hotellið. Hesin hevði givið Hank tvær sproytur av morfini og eitt glas av B12 vitaminum, uttan at kanna Hank, sum í tí løtu var uttan vit og lá so at siga lívleysur á einari song á Andrew Johnson Hotellinum  í Knoxwille.

Nú, 12 tímar seinni, skuldi Carr  ringja aftur til Lillie, og boða henni frá, at einkar

sonurin Hiram ”Hank” Williams var deyður. Hetta tordi Carr ikki at gera. Hann ringdi  í staðin  til  pápa sín, Daniel Carr, og biður hann kunna Lillie um støðuna.

Lilly Stone

Daniel ringdi til Lillie og greiddi frá støðuni, og tað fysta hon spurgdi um, var um

nakað var hent við bilinum, sum hvørki var tryggjaður ella goldin. Hon var

bangin fyri at Hank hevði koyrt skít, og var komin út fyri eini bilvanlukku.

Lillie og Daniel gjørdu skjótt av, og fóru sama dag við flogfari upp til Charleston, og koyrdu víðari til Oak Hill. Dagin eftir kom seinna kona Hank, Billie Jene við flogfari, úr Shreveport í Louisiana, har hon hevði hildið nýggjársaftan saman við sínum foreldrum.

Audrey helt seg vekk
Audrey Williams, fyrra kona Hank, hevði verið uppi alla náttina og lá nú í songini við timburmonnu.. Hon hevði hildið nýggjársaftan  á ”Plantation Club” í Nashwille,  saman við Maxine konu  A.V.Bramford, sum stílaði fyri konsertini har Hank skuldi spæla í Canton. Audrey var illa fyri, tá hon fekk boðini um, at fyrrverandi maður hennara Hank Williams var deyður. Hon avgjørdi ikki at fara til Oak Hill, sum gott var.

Rok av Billie Jane
Tí dagin eftir, tá ið Billie Jean kom til Oak Hill, bleiv rok. Hon ákærdi Lillie

fyri at hava stolið allar ognarlutirnar, sum hank Hevði uppi á sær, og fyri at hon var farin avstað við bilinum, sum hon helt Hank átti.

Glenn Burdeets

Bilin hevði løgreglan sett inn í eina garagu á Burdett´s ”Pure Oil” bensinstøðina,

har Glenn Burdett skuldi halda eyga við, at ongin stjól nakað úr bilinum.

Seinni kom fram, at sami Glenn Burdett hevði stolið hattin hjá Hank og ein

Colt 45 revolvara, sum Hank hevði liggjandi í bilinum.

Bert góð 2 ár eftir hesa hending, bleiv Glenn Burdett funnin deyður, skotin

í hjarta, og bleiv hetta staðfest sum sjálvmorð. Hann bleiv 42 ára gamal.

Óndar tungur vildu verða við, at Glenn toldi ikki at verða happaður, sum

líkrøvari, og tí beindi hann fyri sær.

Burdett´s ”Pure Oil” bensinstøðin bleiv seinni rivin niður. Í dag stendur ein minnispláta á staðnum. Hon boðar frá, at her var síðsti steðgur hjá Hank Williams í Oak Hill.

                                                     

Cliff Rodgers

Konsert uttan Hank Williams

Tá ið A.V.Bramford, sum var staddur í Canton, Ohio fær at vita, at høvuðsnavnið

á konsertini, Hank Williams, var deyður, bleiv hann í villareiði, men tá hann tosaði

við Lillie, samdust tey um, at halda konsertina.

Konsertin byrjaði við, at ein projektørur lýsti á ein tóman pall. Tað var Cliff Rodgers,, sum var plátuvendari  á radiostøðini WHKK, ið fekk uppgávuna at boða frá, at Hank var deyður.

Cliff Rodgers byrjaði við at siga ”Mínar damur og harrar, í mínum lívi innan show

business í 20 ár, havið eg ongatíð upplivað nakað sum hetta. Maðurin, ið eg skuldi rópa inn á pallin, Hank Williams er deyður”. Tá reisti fólki í salinum seg, og sungu sangin,

”I Saw The Light”. Síðan helt konsertin fram.

Heim til Montgomery

Tann 2 januar 1953 var líkið av Hank Williams leysgivið av mynduleikum í

Oak Hill. Lillie hevði orða við Joe Tyree og ein hjálparmann um at koyra líkið

til Montgomery. Sjálv fór Lillie heim í sínum egna bili, saman við Daniel og Charles Carr, sum koyrdu bilin. Teir báðir  skiftust um at koyra, og koyrt var út í eitt bæði dag og nátt. Billie Jane fór aftur til Shreveport í Louisiana við flogfari.

Tann 3 januar 1953 kom líkið av Hank Williams til Montgomery, og kistan bleiv  koyrd til ”Ból og Bita” húsið hjá Lillie, har líkið var víst fram fyri alminninginum.

Lillie vildi, at jarðarferðin skuldi verða úr hennara heimi, men hon skifti meining. Tá tað frættist, at líkið av Hank Williams var komi heim, tustu fólk í hundratatali  inn í húsið, at siga Hank Williams "Seinast farvæl".

A V Bramford

Boð eftir A.V.Bramford

Boð vóru nú send eftir A.V.Bramford, sum var á konsertferð, um at koma og skipa fyri jarðarferðini. ”Bram”, sum hann dagliga var nevndur, fór við flogfari til Nashville, har  Audrey og elitulimir úr  "Grand Ole Opry” vóru tikin við, áðrenn flogið var til Montgomery.

Tað fysta ”Bram” gjørdi, var at kann hvørji hølir vóru tøk, og fall valið á býar

samkomuhúsið í Montgomery, sum hevði uml. 3000 sitipláss, og var støsta høli sum kundi

fáast, um jarðarferðin skuldi haldast innandura.

Hezy´s-Drifting-Covboys, Braxton nr.2 frá vinstru

Fremmamdur maður

Seint um kvøldið kom ein maður á gátt hjá Williams familjuni. Ongin kendist við mannin beinan vegin. Braxton Shuffert, sum hjálpti til við jarðarferðini, og sum hevði verið við til at stovna tann fyrsta tónleikabólkin hjá Hank í 1937, tá ið Hank bert var 14 ára gamal, hann kendi mannin aftur. Maðurin var pápi Hank, Elonzo Williams, vanliga nevndur Lon.

Hann var ikki nakar ríkmaður peningaliga, hann hevði tumla allan vegin til

jarðarferðina í Montgomery, og nú vildi Lon keypa soninum ein blómukrans.

Farið var so oman í ein blómuhandil, men har var stongt. Lon bankaði uppá

og innanfyri bleiv spurgt, hvør tað var? "Hetta er pápi Hank Williams, sigur Lon".

"Hvat sigur tú? Hank hevur ongan pápa", varð svarað.

Hetta var fyri ein part rætt, tí Lon hevði ikki verið partur av hansara lívi, síðani Hank var 6 ára gamal.

Tá ið blómuhandlarin spurgdi Lon, hvussi stórur kransurin skuldi verða, segði

Lon, at hann var ein fátakur maður og hevið bert 5 dollarar uppi á sær. Hann fekk ein stóran krans til jarðarferðina hjá soninum.

Hevði verið á hurðini hjá pápanum

Hank og Lon høvdu so at siga onki samband havt við hvønn annan síðan 1929, tá ið Lon varð innlagdur á sjúkrahús í samband við løstir av nervagassi, sum hann hevði fingið í

seg, tá hann var hermaður í Fraklandi undir fyrra heimsbardaga.

Hank og Billy Jean

 Hank og Billie Jean vóru jólaaftan í 1952 farin at vitja Skipper familjuna í móður

ætt hjá Hank. Tey fóru í kirkju, har Hank framførdi nakrar sangir. Sama dag

framførur Hank ein sang, sum hann hevði gjørt til pápan sín, sangin, ”The Log Train”.

Jóladag í 1952 fór Hank at vitja Lon. Hann hevði keypt ein posa av góðgæti

og vildi sleppa at syngja sangin ”The Log Train” fyri pápa sínum. Lagnan

vildi tað so, at Lon var farin at vitja sína familju í býnum Selma, so Hank kom

á stongdar dyr. Hann hongdi posan við góðgætinum uppá lásið og skrivar

Lon eina heilsu á ein lepa. Nú 10 dagar aftaná liggur Hank í einari kistu í

Montgomery.

Òsemja

Seinni um kvøldið kom Billie Jene úr Louisiana til jarðarferðina. Hon og Hank

høvdu eina lítla íbúð í ”Ból og Bita” húsinum hjá Lillie. Íbúðin var nú tómd fyri

allar ognarlutir hjá Hank, harímillun bøkur sum Hank hevði skriva sínar

yrkingar í. Tá ið Billie Jane sær hetta, bleiv handfast ímillun hana og vermóðurina, so fólk fóru uppí fyri at skilja sundur.

 25.000 fólk fylgdu

Sunnudagin tann 4. januar 1953 fór Hank Williams til gravar. Minnisløtan bleiv

hildin í býarsamkomuhúsinum í Montgomery, sum tók uml. 3000 fólk. Uttanfyri

var ein ovurstór mannamúgva komin saman, at siga Hank Williams, tað seinasta farvæl.

Henda mannamúgva var mett til ca. 25.000 fólk, hetta var støsta mannamúgva

sum var sædd til eina jarðarferð í Montgomery. Hetta er at undrast á, tí Hank

var tilflytar til býðin, og búði bert 10 ár í Montgomery.

Hank hevði sagt við Jim Denny tann 11. august 1952, tá ið Hank fekk sekkin frá

”Grand Ole Opry”, at hann kundi samla meira fólk til sína jarðarferð enn Jim

Denny kundi samla til sínar framførslur á ”Grand Ole Opry”, og rætt fekk

Hank. Tað komu meir enn 10 ferðir so nógv fólk til jarðarferðina, sum tað sluppu inn í ”Ryman Auditorum” har ”Grand Ole Opry” helt til.

 Hank Williams í kistuni

Lit de parade

Kl.13.00 blivu dyrnar latnar upp.  Hank lá í einari silvur málaðari kistu, sum var fóðrað

innan við klæði. Kistan stóð framanfyri pallin, ímillun tveir manshøgar gitarar,

gjørdir av blómun. Lokið var í tveimun, har ovari partur við yvirkropin var opin.

Hank var í einum hvítum klædningi og lá við samanfalda hondum, sum

hildu um eina hvíta bíbil. Omaná var lagt eitt hvítt fíntmaska net. Tey, sum komu framvið sóðu, at hann var byrjaður at verða skallutur, bert 29 ára gamal, og tí gekk hann  altíð í hatti, tá ið hann vísti seg alment.

Hvítir solistar og eitt litt manskór

Kl.14.30 byrjaði løtan, við at Ernest Tubb sang ”Be On The Sunset”. June

Carter, sum kom nógv í húsið hjá Hank og Audrey, tá ið tey búði í Nashville,

og var gumma Hank Williams junior, sang eisini ein sang. Eitt manskór við

littum sangarum sang, og hetta var heilt óvanligt við eina jarðarferð hjá

einum hvítum persóni í suðurstatinum Alabama.

Eftir minnisløtuna fór kistan og eitt bil fylgið út til Oakwood kirkjugarðin,

har Hank bleiv grivin í einum avsíðis horni, eftir ynski frá Lillie. Hank bleiv

grivin við síðuna av dóttur Irenu, sistur Hank Williams, sum í 1949 hevði átt

eitt barn, sum bert yvilivdi 1 samdøgur.

Bobby Jett eigur eina dóttur

Tann 6 januar 1953, eigur Bobbie Jett eitt gentubarn, sum Hank Williams var

pápi at. Mamman var ikki væl fyri sálarliga, og letur hon tí gentuna til mammu

Hank, Lillie Stone, sum attleiðir gentuna.

Tá ið Lillie 3 ár seinri doyr, verður gentan aftur attleid. Tað er ikki fyrr enn

í 1990, 37 ár eftir at hon er fødd, at rættarskipan í USA góðtekur, at hon var

dóttir Hank Williams. Gentan eitur í dag Jett Williams og upptrakar sum

country sangari, eins og pápi hennara Hank Williams gjørdi.

Onki testamenti skrivað

Hank Williams hevði onki testamenti skrivað, so tað bleiv eitt eljustríð ímillun

kvinnurnar í hansara lívi, Lillie, Audrey og Billie Jean, um at fáa sín part av

arvinum. Har var ikki so nógv at arva. Hank Williams átti 4.000 dollar í reiðum

peningi, og ca. 9.000 dollar í persónligum lutum. Tað mesta av hansara ogn,

húsið, bilar.o.a, var Audrey farin avstað við, í samband við teirra hjúnaskilna, bert eitt 1/2 ár framanundan.

Deyður av hjartatilburði

Tann 10 januar 1953 kom deyðsraportin hjá Hank Williams. Hon segði, at

deyðsorsøkin var ein hjartatilburður, orsaka av ovurnýslu av alkoholi, morfini

og nervastillandi heiluvági, sum ”Toby” Marshall hevði viðgjørt Hank við,

eftir tað stóru skurðviðgerðina í rygginum, eitt ár frammanundan.

Tað er ein gáta, hví Hank og partvís Lillie geva seg uppí hendurnar á hesum

manni. ”Toby” var tann 9 oktobur í 1951 royndarleyslatin úr fongsli, har hann

hevði siti inni fyri ”kvaksalvarí” við heiluvági. Hann segði seg vera útbúgvin

alkoholviðgerðarlækni.

Tann 3. mars 1953, bert 2 mánar aftaná at Hank var farin, doyr kona

”Toby” av somu mystisku viðgerð sum Hank fekk. Og ”Toby” fór 3 dagar

seinni, aftur í fongslu. Heilivagurin, sum ”Toby” nýtti til sínar viðgerðir, var

morfin og tablettir, so sum valium o.a. Hetta saman við stórari nøgd av

alkoholi, var ein deyðuligur blandingur.

Grivin aðru ferð

Tann 17 januar 1953 sóðu íbúgvar í Montgomery á náttartíð, at fólk við

petroliumslygtum vóru í holt við at grava grøvina hjá Hank uppaftur.

Fólk hildu, at hetta vóru fjepparar, sum vildu tryggja sær onkran ognarlut

av Hank Williams.

Boða var frá hesum til løgregluna, sum fór at kanna máli. Tað vísti seg,

at har var alt í lagi. Mamma Hank Lillie hevði fingið at vita, at 4 franskir

flogskiparar, sum lógu grivnir nær inngongd til Oakwood kirkjugarðin,

skuldi gravast upp og sendast heim aftur til Frankaríki. Teir vóru deyðir

undir flogskiparavenjing í USA, undir seinra heimsbardaga.

Lillie hevði nú keypt henda gravstað til sína familju. So kistan av Hank bleiv

uppaftur grivin og flutt har, ið grøvin hjá Hank Williams er í dag. So sigast má, at Hank Williams er ein av teimun, sum er grivin tvær ferðir

Her liggja Audrey til vinstru og Hank Williams til høgru

Stutt og ríkt tónleikalív

Presturin, sum helt talu við jarðarferð hjá Hank, segið, at hann ikki kundi

halda nakra talu, tí tað hevði Hank sjálvur gjørt, við sínum sangi og boðskapi

til fólki. Hann samanbar Hank við eina byrging. Tá ið hol kom á, floymdu

sangir og tónleikur út til fólki. Sangir og tónleikur, sum Hank so inniliga vildi siga okkum frá, hvussu vit eru sum menniskju.

Presturin segið at øll kunnu syngja ein sang fyri fólki, men Hank hevði serligar gávur

at syngja til hjartað og kenslurnar, og satt er tað.

Hank Williams untist bert 6 ár og 20 dagar á tónleika pallinum við sínum

plátupptøkun, og tað er ein ótrúliga stórur sangskattur, sum liggur eftir hann.

Sjálvt í dag, 65 ár aftaná hansara deyða, verða hesir sangir framførdir.

Yrking til Audrey
Tá ið fólk aftan á jarðarferðina, fóru at rudda og vaska bilin, sum Hank

Williams var deyður í, funnu tey ein papírslepa við einari yrking, sum ikki er dagfest. Hetta var seinasta heilsan frá Hank til Audrey. Hildi verður, at yrkingin er skrivað á hansara seinasta biltúri.

Audry og Hank Williams

Yrkingin er soljóðandi, leystliga týdd til Føroyskt.

Vit møttust, vit livdu, og góða sum eg elskaði teg.

So kom feigdardagur, tá okkara kærleiki fjaraði burtur.

Í nátt eru vit bæði aleina, og kan eg bert siga,

eg elski teg, og vil altíð gerða tað.

Hetta er prísurin vit mugu gjalda.

Klaksvík september 2018

Oddbjørn Vágslíð